شیخ صدوق به سند معتبره روایت کرده از حضرت امام رضا (علیه السلام) از پدران بزرگوار خود از حضرت امیرالمؤ منین (علیه و على اولاده السلام) که فرمود : خطبه اى خواند براى ما روزى حضرت رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) پس فرمود : اَیُّها النّاس بدرستى که رو کرده است به سوى شما ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش. ماهى است که نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهایش بهترین روزها است و شب هایش بهترین شب ها است و ساعت هایش بهترین ساعتها است و آن ماهی است که خوانده اند شما را در آن بسوى ضیافت خدا و گردیده اید در آن از اهل کرامت خدا . نَفَسهاى شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهاى شما در آن مقبول است و دعاهاى شما در آن مستجاب است . پس سؤ ال کنید از پروردگار خود به نیّت هاى درست و دل هاى پاکیزه از گناهان و صفات ذمیمه که توفیق دهد شما را براى روزه داشتن آن و تلاوت کردن قرآن در آن .
به درستى که شقى و بد عاقبت کسى است که محروم گردد از آمرزش خدا در این ماه
عظیم و یاد کنید به گرسنگى و تشنگى شما در این ماه تشنگى و گرسنگى روز
قیامت را و تَصدّق کنید بر فقیران و مسکینان خود و تعظیم نمائید پیران خود
را و رحم کنید کودکان خود را و نوازش نمائید خویشان خود را و نگاه دارید
زبان هاى خود را از آنچه نباید گفت و بپوشید دیدهاى خود را از آنچه حلال
نیست شما را در نظر کردن به سوى آن و بازدارید گوش هاى خود را از آنچه حلال
نیست شما را شنیدن آن و مهربانى کنید با یتیمان مردم تا مهربانى کنند بعد
از شما با یتیمان شما و بازگشت کنید به سوى خدا از گناهان خود و بلند کنید
دست هاى خود را به دعا در اوقات نمازهاى خود ، زیرا که وقت نمازها بهترین
ساعت ها است که نظر مى کند حق تعالى در این اوقات به رحمت به سوى بندگان
خود و جواب مى گوید ایشان را هرگاه او را مناجات کند و لبّیک مى گوید ایشان
را هرگاه او را ندا کنند و مستجاب مى گرداند هرگاه او را بخوانند اى گروه
مردمان . به درستى که جان هاى شما در گروِ کرده هاى شما است ، پس از گرو
به در آورید به طلب آمرزش از خدا و پشت هاى شما گرانبار است از گناهان شما ،
پس سبک گردانید آنها را به طول دادن سجده ها و بدانید که حق تعالى سوگند
یاد کرده است به عزّت و جلال خود که عذاب نکند نمازگذارندگان و سجده
کنندگان در این ماه را و نترساند ایشان را به آتش جهنم در روز قیامت .
ایُّها النّاس هر که از شما افطار دهد روزه دار مؤمنى را در این ماه از
براى او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته . پس
بعضى از اصحاب گفتند : یا رسول الله همه ما قدرت بر آن نداریم . حضرت
فرمود : بپرهیزید از آتش جهنم به افطار فرمودن روزه داران اگرچه به نصف
دانه خرما باشد و اگر چه به یک شربت آبى باشد ؛ به درستى که خدا این ثواب
را مى دهد کسى را که چنین کند اگر قادر بر زیاده از این نباشد .
اَیُّها النّاسُ هر که خُلْق خود را در این ماه نیکو گرداند بر صراط آسان
بگذرد در روزى که قدم ها بر آن لغزد و هر که سبک گرداند در این ماه خدمت
غلام و کنیز خود را ، خدا در قیامت حساب او را آسان گرداند و هر که در این
ماه شرّ خود را از مردم باز دارد ، حق تعالى غضب خود را در قیامت از او باز
دارد و هر که در این ماه یتیم بى پدرى را ، گرامى دارد خدا او را در قیامت
گرامى دارد و هر که در این ماه صله و احسان کند با خویشان خود خدا وَصل
کند او را به رحمت خود در قیامت و هر که در این ماه قطع احسان از خویشان
خود بکند ، خدا در قیامت قطع رحمت از او کند و هر که نماز سنّتى در این ماه
بکند خدا براى او برات بیزارى از آتش جهنم بنویسد و هر که در این ماه نماز
واجبى را ادا کند خدا عطا کند به او ثواب هفتاد نماز واجب که در ماه هاى
دیگر کرده شود و هر که در این ماه بسیار بر من صلوات فرستد خدا سنگین
گرداند ترازوى عمل او را در روزى که ترازوهاى اعمال سبک باشد و کسى که یک
آیه از قرآن در این ماه بخواند ثواب کسى دارد که در ماه هاى دیگر ختم قرآن
کرده باشد .
اَیُّها النّاسُ بدرستى که درهاى بهشت در این ماه گشاده است پس سؤ ال کنید
از پروردگار که آن را به روى شما نبندد ؛ و درهاى جهنّم در این ماه بسته
است . پس سؤ ال کنید از پروردگار تبارک و تعالى به تلاوت کردن قرآن مجید در
شب ها و روزهاى این ماه و به ایستادن به نماز و جِدّ و جَهد کردن در عبادت
و بجا آوردن نمازها در اوقات فضیلت و کثرت استغفار و دعا .
فَعَنِ الصّادِقِ علیه السلام : اَنَّهُ مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فى شَهْرِ
امام صادق علیه السلام فرمود: هر که در ماه رمضان آمرزیده نشود
رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلى قابِلٍ اِلاّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ
تا سال آینده آمرزیده نشود مگر آنکه در عرفات حاضر شود
و نگاه دارد خود را از چیزهایى که خدا حرام کرده است و از افطار کردن بر
چیزهاى حرام و رفتار کن به نحوى که مولاى ما حضرت صادق (علیه السلام) وصیّت
نموده و فرموده هرگاه روزه دارى ، مى باید که روزه داری گوش و چشم و مو و
پوست و جمیع اعضاى تو ، یعنى از محرّمات بلکه از مکروهات و فرمود باید که
روزِ روزه داری تو مانند روزِ افطار تو نباشد و نیز فرموده که روزه نه همین
ترک از خوردن و آشامیدن است ؛ بلکه باید در روز روزه نگاه دارید زبان خود
را از دروغ و بپوشانید دیده هاى خود را از حرام و با یکدیگر نزاع مکنید و
حَسَد مبرید و غیبت مکنید و مجادله مکنید و سوگند دروغ مخورید بلکه سوگند
راست نیز و دشنام مدهید و فحش مگوئید و ستم مکنید و بى خردى مکنید و دلتنگ
مشوید و غافل مشوید از یاد خدا و از نماز و خاموش باشید از آنچه نباید گفت و
صبر کنید و راستگو باشید و دورى کنید از اهل شرّ و اجتناب کنید از گفتار
بد و دروغ و افتراء و خصومت کردن با مردم و گمان بد بردن و غیبت کردن و سخن
چینى کردن و خود را مُشْرِف به آخرت دانید و منتظر فَرَج و ظُهور قائم آل
محمّد (علیه السلام) باشید و آرزومند ثوابهاى آخرت باشید و توشه اعمال
صالحه براى سفر آخرت بردارید .
بر شما باد به آرام دل و آرام تن و خضوع و خشوع و شکستگى و مذلّت مانند
بنده اى که از آقاى خود ترسد و ترسان باشید از عذاب خدا و امیدوار باشید
رحمت او را و باید پاک باشد اى روزه دار دل تو از عیبها و باطن تو از حیله
ها و مکرها و پاکیزه باشد بدن تو از کثافتها و بیزارى بجوى به سوى خدا از
آنچه غیر اوست و در روزه ولایت خود را خالص گردانى از براى او و خاموش باشى
از آنچه حق تعالى نهى کرده است تو را از آن در آشکارا و پنهان و بترسى از
خداوند قهار آنچه سزاوار ترسیدن او است در پنهان و آشکار و ببخشى روح و بدن
خود را به خداى عزّوجلّ در ایّام روزه خود و فارغ گردانى دل خود را از
براى محبّت او و یاد او و بدن خود را به کارفرمائى در آنچه خدا تو را امر
کرده است به آن و خوانده است به سوى آن اگر همه اینها را به عمل آورى آنچه
سزاوار روزه داشتن است به عمل آورده اى و فرموده خدا را اطاعت کرده اى و
آنچه کم کنى از آنها که بیان کردم از براى تو به قدر آن از روزه تو کم مى
شود از فضل آن و ثواب آن .
به درستى که پدرم گفت : رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) شنید که
زنى در روز روزه اى جاریه خود را دشنام داد . حضرت طعامى طلبید . آن زن را
گفت بخور زن . زن گفت من روزه ام . فرمود : چگونه روزه اى که جاریه خود را
دشنام دادى . روزه فقط همین نخوردن و نیاشامیدن تنها نیست . به درستى که حق
تعالى روزه را حجابى گردانیده است از سایر امور قبیحه . از کردار بد و
گفتار بد . چه بسیار کمند روزه داران و چه بسیارند گرسنگى کشندگان و حضرت
امیرالمؤ منین (علیه السلام) فرمود که چه بسیار روزه دارى که بهره اى نیست
او را از روزه به غیر از تشنگى و گرسنگى و چه بسیار عبادت کننده اى که نیست
او را بهره اى از عبادت به غیر تَعَب . اى خوشا خواب زیرکان که بهتر از
بیدارى و عبادت احمقان است و خوشا افطار کردن زیرکان که بهتر از روزه داشتن
بى خردان است .
و روایت شده از جابربن یزید از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) که حضرت
رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) به جابر بن عبدالله فرمود : اى جابر
این ماه رمضان است ، هر که روزه بدارد روز آن را و بایستد به عبادت پاره اى
از شبش را و باز دارد از حرام شکم و فَرْج خود را و نگاه دارد زبان خود را
، بیرون رود از گناهان خود مثل بیرون رفتن او از ماه . جابر گفت یا رسول
اللّه چه نیکو است این حدیث که فرمودى ، فرمود : اى جابر چقدر سخت است
این شرطهایى که نمودم
اهی با خاطری خسته از اغیاروبه فضل تو امیدوار-دست ازغیرتوشسته ودرانتظاررحمتت نشسته ام-بدهی کریمی وندهی حکیمی-بخوانی شاکرم وبرانی صابر-الهی احوالم چنان است که میدانی واعمالم چنین است که میبینی-نه پای گریز دارم ونه زبان ستیز-یا ارحم الراحمین بهترینها رادراین ایام برای کسانی که تورا میخوانندمقدرفرما................امین